weer onderweg

Deze dag gaan we naar Bilene, een stadje ten zuiden van Quissico. Bij het wakker worden pak ik de laatste spullen in mijn koffers en loop naar de receptie. We moeten eerst naar de bank voor het restant van de rekening. Dat gaat gelukkig goed en aan aankomst bij het appartement gaan we voor het ontbijt. Om twintig voor acht willen we uitchecken maar de vrouw des huizes is er niet. We wachten. Ze komt vrij snel aanrijden met haar man en we begeven ons naar het kantoor. Er worden stoelen bijgehaald en in krijg al het idee dat dit lang gaat duren. Alle formaliteiten en plichtplegingen uiteindelijk voorbij is het al negen uur. Weer een uur weg die ik graag anders had gevuld. Aangekomen in de Coconut House is alleen de oudere man met diabetes aanwezig. Even later komen ook de mannen op de motor aanzetten. Er is nog iemand onderweg. Hij is lopen en Carlos besluit hem op te halen. Ik blijf voor een kopje koffie onder de boom. Om half tien zijn we compleet en vraag ik de mannen mee te komen naar het zaaltje achterin. Ze staan aan de bar en hebben net ontbijt besteld. Het voelt een beetje te vrij dat ze dit doen, maar laat het erbij. Vandaag had ik het even zwaar tijdens de presentaties. Er gaat een invullijst rond maar de man naast me kan het niet lezen. Zijn ogen zijn te slecht. Hij heeft wel een bril maar dat is niet genoeg. Hij is dik in de vijftig en is zwaar diabetespatiënt. Ook Augustionia naast hem heeft moeite met lezen. Hij heeft lange tijd in de mijnen van Zuid-Afrika gewerkt totdat ze daar alle Mozambikanen op ruwe wijze hebben weggejaagd. Deze mannen hier krijgen niet of misschien slecht betaald. We zitten in de Coconut House, waar we vaak hebben gegeten en Carlos geeft aan dat de mannen op eigen initiatief ontbijt hebben besteld. Ik wist er al van en ik vindt het prima te betalen. We hebben het over een paar euro. Het doet me wel wat dat mannen jonger dan mijzelf eigenlijk al zijn opgegeven door hun land. Ze zijn van lage waarde omdat ze geen zware arbeid meer kunnen leveren. Men komt steeds terug naar dit bedrijf, enkel omdat de kans bestaat op gratis eten en werk voor de dag. De mannen die in de mijnen van Zuid Afrika hebben gewerkt spreken goed Engels en kennen hun watersysteem redelijk goed. Carlos verteld hun over de basisprincipes van druk en stroming van water. Met veel interesse luisteren ze naar zijn betoog in het Portugees, terwijl ik dit vertaal opschrijf. Er wordt veel gelachen en Carlos schiet me aan dat hun een mooi verhaal is verteld. Als de bron troebel is, komt dat omdat de nijlpaarden beneden, in de ondergrond, te veel stampen en het water troebel maken. We lachen er hartelijk om maar ik maak me een beetje zorgen. Hoeveel vertrouwen hebben deze mannen in de wetenschappelijk en wetten van de natuur zoals wij die ervaren of n hoeverre vertrouwen ze nog op de medicijnman. Ik vraag of er nijlpaarden voorkomen bij het inlaatpunt van oppervlaktewater. Dat klopt, en ik geef aan dat troebelwater daar wel mogelijk is door de nijlpaarden. Mogelijk zijn deze verhalen een beetje in de war geraakt. Ik wil ze graag meenemen in de fundamenten van stroming van water maar besef dat ze eigenlijk niet voorbij komen aan statische druk. Het is erg frustrerend en ik moet het loslaten. Dat is voor een andere keer en het is goed. Tegen tien over twaalf zijn we klaar. De mannen kunnen eindelijk aan het ontbijt. Ze zitten samen aan een tafeltje in de zon te genieten. We maken er een kort afscheid van en vervolgen onze reis naar Bilene. Onderweg is het weer onbeschrijfelijk mooi. Er is veel grasland met nog meer bos. Soms rijst er een palmboom veel boven alles uit, als een groene zon tegen een helder blauwe lucht. Het is hier erg heuvelachtig en op de toppen kun je kilometers kijken om vervolgens in de dalen te verdwijnen. Overal zijn mensen. Honderden kinderen zijn onderweg naar school. De markten in de dorpen worden druk bezocht. Stapeltjes sinaasappelen en manden met tomaten. Heel veel velgekleurde kleding op hoopjes neergelegd. 20 tot 30 vrouwen zitten op de grond naast hun waar en veel mensen lopen ertussen door. Dit alles neem ik in een constante snelheid van ruim 40 kilometer per uur. Dat ik het toch zo nauwkeurig kan beschrijven komt omdat ik er veel heb gezien.. Zie zien er eender uit. Op de gevels van woningen hebben de pignoiristen (het woord heb ik overgehouden uit modermismen van Kees van Kooten) van Vodacom het stokje overgenomen van Coca-Cola. Bijna 90 % van alle woningen in de dorpen en steden langs de kant van de weg zijn rood geschilderd in de kleuren van Vodacom. Heel af en toe iets anders en zelden nog een Coca-Cola. In het open terrein zie ik overal stapeltjes brandhout. Een beetje stapel bestaat uit ongeveer 40 bundeltjes van elk 4 tot 5 polsdikke stokken met een lengte van zo'n 50 cm. De bundeltjes zijn netjes 2 aan 2 opgestapeld, als waren het de muren van een kleine vesting. Eenmaal van de grote weg is het nog 40 kilometer naar de kust. Bilene is een toeristisch kustplaatsje en het is duidelijk geen hoofdseizoen. Het is er behoorlijk uitgestorven en we zitten ver voorbij het eind van de boulevard. Wel is het een mooi appartement met uitzicht op de lagune van Bilene. Bij daglicht zal ik wat foto's maken. Verder net kennis gemaakt met mijn eerste kakkerlak. Gatver, het beest was veel te snel om maar iets uit te halen. Ik zal de komende dagen met hem moeten doorbrengen.